Odpominanie.pl

Demencja to słowo, które wywołuje wiele emocji i obaw. Zmiany w pamięci, myśleniu i zachowaniu bliskiej osoby mogą być przerażające, ale ważne jest, aby pamiętać, że nie jesteś sam w tej trudnej drodze. Często mylimy naturalne procesy starzenia się z objawami demencji, co może prowadzić do nieporozumień i niepokoju, lub wręcz odwrotnie do bagatelizowania problemu. Jak więc odróżnić te dwa stany? W tym artykule przyjrzymy się kluczowym różnicom między normalnym starzeniem się, a demencją, aby pomóc Ci lepiej zrozumieć, co się dzieje z Twoim bliskim. Odkryjemy, jakie są objawy demencji, jak postępuje ta choroba oraz jak możesz wspierać osobę z demencją. 

Czym jest demencja?

Na początek – demencja to nie jedna choroba. To zespół objawów, które wpływają na pamięć, myślenie, zachowanie i umiejętności społeczne w stopniu na tyle poważnym, że zaburza codzienne życie. Wbrew powszechnemu przekonaniu, demencja nie jest normalną częścią starzenia się. Każdy z nas starzeje się inaczej, a pewne zmiany w pamięci czy myśleniu są naturalne, ale nie muszą prowadzić do demencji.

Jak powiedział prof. Mathew Summers, nie ma prostego badania, które jasno powie: "Tak, to demencja." Diagnostyka opiera się na obserwacji objawów i ocenie ich wpływu na życie danej osoby. Mówi się, że aby zdiagnozować demencję, musimy zaobserwować:

• Znaczący spadek w jednym lub więcej obszarach funkcji poznawczych, takich jak pamięć, język, zachowanie, osobowość czy funkcje emocjonalne.
• Postępujące pogorszenie – zmiany muszą stopniowo obejmować kolejne funkcje, powodując ich stopniową utratę.
• Wykluczenie innych przyczyn, jak delirium (ostry stan zamętu spowodowany np. infekcją czy zaburzeniami metabolicznymi) czy depresja.
•  

Normalne starzenie się czy demencja?

Większość z nas doświadcza pewnych zmian poznawczych wraz z wiekiem. Kto nie miał problemu z przypomnieniem sobie imienia nowo poznanej osoby lub nie zapomniał, gdzie położył klucze? To całkiem normalne. Jak to ujął profesor Summers, nasze funkcje poznawcze zmieniają się podobnie jak nasze ciało. Z wiekiem stajemy się fizycznie wolniejsi – to samo dzieje się z naszym mózgiem.

Najczęściej zmiany związane z normalnym starzeniem się dotyczą:

• Spowolnienia myślenia – potrzeba więcej czasu na przetworzenie informacji.
• Trudności w przypomnieniu sobie szczegółów – imiona, daty czy gdzie coś odłożyliśmy.
• Zmniejszenie szybkości reakcji – podobnie jak ciało reaguje wolniej na bodźce, tak samo nasz umysł.

Tego typu zmiany mogą frustrować, ale nie oznaczają od razu demencji. W demencji zmiany są bardziej wyraźne, narastają stopniowo i zaczynają wpływać na codzienne

życie, np. trudności z zapamiętaniem, jak dojść do domu, gotowaniem posiłku, który był przygotowywany przez lata, czy problemy z prowadzeniem rozmowy.

Majaczenie i depresja – fałszywi przyjaciele demencji

Jeśli zauważyłeś nagłe pogorszenie stanu bliskiej osoby, np. zamieszanie, drażliwość czy dezorientację, może to być majaczenie, czyli inaczej delirium. To stan, który często mylony jest z demencją, szczególnie u osób starszych. Jak opisał to prof. Summers, delirium najczęściej wywołane jest przez infekcje, zaburzenia metaboliczne, problemy z poziomem cukru, czy odwodnienie.  Dobra wiadomość jest taka, że delirium jest stanem odwracalnym – po wyleczeniu infekcji, poziom funkcji poznawczych wraca do normy.

Z kolei depresja, szczególnie u osób starszych, może bardzo przypominać wczesne stadia demencji. Objawia się brakiem energii, trudnościami z koncentracją i zaburzeniami pamięci. Dobrze jest wziąć to pod uwagę i zadbać o dokładną diagnozę, zanim postawimy „wyrok”.

Jak wyglądają zmiany w demencji?

Demencja rozwija się powoli, ale postępuje. Początkowo objawy mogą być subtelne: trudności w przypominaniu sobie niedawnych wydarzeń, zgubienie się w znajomej okolicy czy problemy z wyrażaniem myśli. Jednak z czasem zaczynają obejmować więcej funkcji:

• Problemy z pamięcią – zwłaszcza z pamięcią krótkotrwałą. Osoba zapomina, co robiła rano, ale dobrze pamięta wydarzenia z młodości.
• Trudności językowe – słowa „uciekają”, trudność w znalezieniu odpowiedniego wyrazu.
• Zaburzenia orientacji w czasie i przestrzeni – osoba może się zgubić, nawet we własnym domu.
• Zmiany osobowości – ktoś, kto był cichy i spokojny, może stać się drażliwy lub odwrotnie.
• Problemy z podejmowaniem decyzji – nawet proste wybory, jak co zjeść na śniadanie, stają się trudne.

Co jest najważniejsze – demencja to coś więcej niż tylko „zapominanie”. To zmiana, która wpływa na codzienne życie, relacje z innymi i funkcjonowanie. I właśnie te zmiany odróżniają ją od naturalnego starzenia się.

Jakie są typy demencji?

Choć często mówimy o demencji jako o jednej jednostce chorobowej, w rzeczywistości mamy różne typy demencji, z których każdy ma unikalne objawy:

• Choroba Alzheimera – najczęstszy typ demencji, zaczynający się od problemów z pamięcią i językiem.
• Otępienie z ciałami Lewy'ego – charakteryzuje się halucynacjami i problemami z ruchem, podobnymi do choroby Parkinsona.
• Otępienie czołowo-skroniowe – zmiany osobowości i trudności z kontrolą emocji pojawiają się wcześniej niż problemy z pamięcią.
• Otępienie naczyniowe – związane z udarami lub innymi problemami naczyniowymi, często objawia się nagłym pogorszeniem.

Jak radzić sobie z diagnozą?

Diagnoza demencji u bliskiej osoby może być druzgocąca. W jednej chwili stajemy przed nową rzeczywistością, pełną niepewności i pytań. Ale nie jesteś sam. Jest wiele sposobów na wsparcie osoby chorej oraz siebie:

• Edukacja – im więcej wiesz, tym lepiej możesz zrozumieć, co się dzieje. Czytaj, ucz się, pytaj specjalistów.
• Wsparcie emocjonalne – rozmawiaj z innymi, którzy są w podobnej sytuacji. Grupy wsparcia mogą być nieocenioną pomocą.
• Rutyna – ustalenie rutyny dnia pomaga zminimalizować zamieszanie.
• Świadomość ograniczeń – pamiętaj, że nie wszystko możesz kontrolować. Nie bój się prosić o pomoc.

Normalne starzenie się – co to znaczy?

Na koniec ważne jest, aby pamiętać, że pewne zmiany w pamięci i myśleniu są naturalne. Jeśli Twoja babcia nie może sobie przypomnieć imienia nowego sąsiada – to nic złego! Takie rzeczy zdarzają się każdemu z nas. Normalne starzenie się to spowolnienie, nie zaś całkowita utrata funkcji poznawczych.

Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć, czym różni się normalne starzenie od demencji. Pamiętaj, że obserwowanie zmian u bliskiej osoby nie musi oznaczać końca. To raczej początek nowej drogi, w której odpowiednia wiedza i wsparcie mogą zdziałać cuda.

Jeśli chcesz lepiej towarzyszyć swojemu bliskiemu z demencją, zachęcamy Cię do zapoznania się z eBookiem „Reminiscencja: Facylitacja wspomnień”, dostępnym TU. Ta publikacja to nie tylko zbiór informacji, ale również praktyczne narzędzie, które pomoże Ci w codziennym życiu z osobą dotkniętą demencją. Książka zawiera metody reminiscencji, które mogą być niezwykle pomocne w stymulowaniu wspomnień i emocji Twojego bliskiego. Dzięki niej dowiesz się, jak wykorzystywać wspomnienia z przeszłości do tworzenia więzi i poprawy samopoczucia. Wprowadzenie elementów reminiscencji do codziennych interakcji może nie tylko umocnić Waszą relację, ale także wprowadzić radość i więcej spokoju w życie bliskiej Ci osoby. Książka dostarcza praktycznych wskazówek, jak skutecznie angażować bliską osobę w rozmowy o jej życiu, doświadczeniach i przyjemnych momentach. Dzięki zastosowaniu technik facylitacji wspomnień, możesz pomóc jej odnaleźć radość w opowiadaniu o dawnych czasach, co nie tylko pobudzi jej pamięć, ale także poprawi nastrój i poczucie własnej wartości.

Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, nie bój się zapytać specjalistów. W końcu najlepszym sposobem na radzenie sobie z trudnościami jest bycie dobrze poinformowanym i gotowym do działania. 

Strona stworzona przezeMNIE.